Academia Occitana

Geminadas

Jorn per jorn

Geminadas

Es una caracteristica de l’occitan provençal de reduire las consonantas geminadas, que sián etimologicas o per assimilacion : palla es prononciat coma pala, captar coma catar e an cambiat femna en frema per destriar sos derivats dels de fen. La dificultat es quand aquela prononciacion se concretiza dins l’ortografia comuna (a pretencion « englobanta ») e que s’impausa aital a l’ensemble de l’occitan.

Qualques exemples :

autom.

Lo TDF presenta en grafia siá, autoun, autouna, autounado, autounage, autounau, autouneja, autonen, autouniè. Dins lor vestit classic, aqueles mots correspondon a autom, automnar, automnada, automnatge, automnau / automnal, automnejar, automnenc e automnièr.

Mas d’un autre costat, pels non provençals, la tièra mistralenca correspondiá als derivats possibles del francisme « *autona ». L. Alibèrt pensèt curiosament trobar una solucion adaptada (en contradiccion amb sos principis) amb un artificial « *auton » - aquí ont s’esperava autom - que sol podiá justificar la paura seguida dels *autonada, *autonar, *autonejar, *autonenc e *autonièr. Mas non podiá per aquò contradire del tot Rainoard e, dins una intrada diferenta, amb l’argument d’una oposicion mots populars / mots sabents, prepausèt dins sa rega los irrepropchables automne e automnal. Serà seguit dins aquela dobla causida per totes los diccionaris e escrits posteriors.

Rodric.

Lo fenomèn tòca tanben los prenoms, dins una confusion mai bèla encara. Lo TDF pòrta Roubaud, Roubert, Roudòu, Roudolfe, Rougié e Rouland / Roulland que podèm ortografiar sense problèma Rodbald / Rodbaud, Rodbèrt, Rodòl / Rodòu, Rodgièr e Rodland (del germanic Hrod-bald, Hrod-bert, Hrod-Wulf, Hrod-Gari e Hrod-Land). Mas los diccionaris contemporanèus, que consèrvan de segur la « d » etimologica davant vocala - mas aquò non los sembla trebolar -,  nos regalan de *Robaud, *Robèrt, *Rodòlf / *Rodòlfe, *Rogièr e - anatz saber ! - *Rotland /*Rolland. Sol C. Laus pòrta lo corrècte Rodric a costat dels *Rodrigo, *Rodrigue e autre *Roderic de sos collègas.

Etc.

J. P.