Academia Occitana

Lo paire Nadal existís pas

Jorn per jorn

Lo paire Nadal existís pas

Fa temps que me diguèron aquò, mas non o ai encara engolit. Josiana Ubaud tanpauc. Mas ela n’a fait un libre. Ven de descobrir que l’Occitania somiada non foguèt lo jardin d’Eden, e qu’èra un pauc coma totes los autres parçans de la tèrra. Aquò li dòl. E òc, los occitans de basa non èran coma los nòbles senhors de las cançons del trobadors ! Aquò fa soscar ! Mai d’un còp èran misogins, per non dire fallocratas, o francament machos. Tot aquò l’a trobat dins los recuèlhs de provèrbis, dires e expressions divèrses. Imaginatz : « Tres femnas e un aucat tenon un mercat ». Lo sol mascle per far rampèl a tres femnas, un aujam de pati, quin mesprètz ! E aquela autra : « una filha bona filha (tè !), doas filhas, pro de filhas, tres filhas, tròp de filhas, quatre filhas e la maire, cinc diables contra lo paire ». Aquesta passa l’òsca. Se devina la simetria suggerida : d’un costat lo femnum, de diables, e de l’autre (Dieu) lo paire ! N’es a se demandar cossí Alienòr d’Aquitània o Joana d’Albret foguèron eretièras de lors ducat o reialme… al punt de far pèrdre aital dins la generacion seguenta la libertat a lors subjèctes. Al lòc de daissar caire atal las dinastias en conolha, auriá valgut mai trobar un eretièr mascle dins una branca capdèta, coma faguèron los Franceses. La lei salica, perqué non l’avèm adoptada ? Mas me desavii…. E pensi tanben a totas aquelas « eretièras » dels Pirenèus que la Revolucion francesa lor faguèt pèrdre al nom de la libertat sos dreits secularis e que se revoltèron. E pensi encara a totas aquelas occitanas de bona soca qu’aculhisson aquelas galejadas amb l’ironia que cal e non mancan jamai de mocar la candèla a lor autor. E encara a totas las bòrdas plegadas per manca de femnas. Per amor qu’es « la femna que fa l’ostal ».

J.P.

* Per las que sabon rire, non manquètz pas lo poèma de la setmana.