Academia Occitana

Lo comte Joan IV d’Armanhac – nos perdonèsse nòstra indiscrecion – aviá sa residéncia a Leitora un sègle abans Pèir de Garròs e, dins la vida vidanta, parlava de segur la meteissa lenga. Per aquò, de l’Isla En Jordan estant, quand escriguèt trufa-trufant al conselh del rei a Tolosa per explicar qu’èra sol responsable de l’evasion de preson d’un fidèl sieu, quina lenga emplegava ? Lo gascon leitorés ? Lo gascon estandard ? Una « koiné regionala » segon la terminologia dels que nos vòlon far préner gat per lèbre ? En lengadocian ? Autre ? Vos daissi legir, benlèu auretz ganhat.

Cars e grands amics,

Nos tenèm que sabètz e avètz en memòria la grand procesa qu’avèm faita far per aver la relaxacion e deliurança de nòstre benamat confessor, mèstre Estève de Ga, mèstre en santa teologia, e vesent que non i podiam aver degun aprochament de sadita deliurança e relaxacion, avèm trasmés per delà de nòstres gens e, sens sabusa [sabuda] ni consentiment de persona qual que sia de Tolosa, nòstradita gens, per nòstra ordonança e comandament, realment e de fait, an prés lodit mèstre Estève, gitat e elargit de la preson ont èra, e lo [an] menat aicí a nos. Si vos en escrivèm, cars e grands amics, [es] per vos certificar que, si deguna persona de Tolosa èra vexat [tormentat], impausant-li [en li imputant de] aver en aiçò tengut la man, que a tòrt e sens causa se faria, car nòstra gens o an fait sens sabusa e consentiment de persona qual que sia, e aissí ben aquels que per li avent fermat [afirmat] a tòrt e sens causa seriam vexat, si lo èran per la dita fermança [testimoniatge].

Cars e grands amics, Nòstre Sénher sia garda de vos. 

                                   Escrita a la Isla [En Jordan], lo XVIe jorn de novembre [de 1428].

Coma se tracta aquí d’occitan modèrne, avèm normalizada l’ortografia.

J.P.