Avèm totes costejat un especialista de literatura, francimand o occitan reformatat, que nos a gaitat de aut – del balcon, coma se ditz - amb un sorire condescendent en nos disent que non coneissiá res a la lenga e a la literatura occitana. E avèm ensajat de li explicar, de trobar los mots consensuals –tot pietadós diriá ma vesina-, per lo convéncer de l’interès dels trobadors, de Mistral, etc. Aquela actitud dobla es curiosa. Lo primièr se fa glòria de non saber al lòc de n’èsser avergonhat, e lo segond, que sap, se met umilament a posita de la pretencion ufanosa de l’ignorant. La diglossia e lo mesprètz son fin finala assimilats e acceptats pels dos.
A l’ora d’ara, pensi qu’aquela actitud de cap als faseires universitaris non es pas mai de sason e que devèm escambiar diferentament. Benlèu del biais de Cirano que nos revèrta tant :
- Risolièr : « Quand pensi que gausan parlar de french kiss alavetz que lo trobador occitan…. ».
- Estabosit : « Ara va ! E sètz totun professor d’universitat ! ».
- Incredul : « Vos trufatz ! Non m’anatz dire que non coneissètz pas la lauseta de Bernat de Ventadorn ! ».
- Suspiciós : « De quina universitat sètz sortit ? Perqué coneissi quitament d’universitats estrangièras… ».
- Ironic : « Adonc vos interessatz a… (autor a la mòda). Ieu, mai modèstament… »
- Provocator : « Cadun sap que la cançon de Rodland nos es qu’una adaptacion d’un original occitan… (amb una seguida d’arguments de bona e de marrida fe preparats a l’avança) ».
- Sense pietat : « Cossí ! non avètz jamai ausit parlar del document de … qu’evòca los protagonistas del Rodland un sègle avant la cançon d’Oxfòrd ? ».
- Sadic : « E qué pensatz del feminisme de Flamenca dins lo roman eponime ? ». Segur, sense precisar l’epòca.
- E una òsca de mai : « Soi aürós d’encontrar un especialista de vòstra qualitat per una question que me tafura… La trobairitz plan coneguda… Dins vòstra especialitat, non podètz ignorar aquela tèsi alemanda… Aquel vèrs de Bembo non vos fa pensar a çò que ditz Guilhèm de Peitieus…».
Non trantalhetz pas d’utilizar los trobadors de manièra efrontada, la bona fe non es pas una obligacion. Los trobadors son los sols de nòstres autors que gausarián pas tocar, pels quals non saurián trobar d’arguments. La nòstra fòrça de dissuasion.
J. P.