Academia Occitana

Peire Godelin (Tolosa 1580 – id. 1649)

Le Ramelet Mondin – 1617

Filh de « Raymond Goudelin », lo poèta se fa conéisser en 1610 amb sas « stansos (…) a l’hurouso mémorio d’Henric le Gran », signadas « Goudelin ». En 1617 publica sa primièra edicion del Ramelet mondin, dont la dedicaça a Adrian de Monluc es signada tanben « Goudelin ». Totas las edicions novèlas que seguiràn durant sa vida, puèi fins a 1831 portaràn aquel meteis nom d’autor. Es en 1831 que trobam pel primièr còp la fòrma « Goudouli ». En 1843 serà « Godolin ». Per aquò, en 1862 e 1887, tornarà èsser « Goudelin ». Lo 8 d’agost 1647 lo poèta aviá signat « Goudelin » un document manuscrit pel clavaire de la vila de Tolosa. E es tanben a aquesta epòca que se met en scèna dins una pèça mandada a Pèire de Saportà : « Se tout ouèy moun humou s’amuso / A l’exercici de la Muso / Que d’Arnau-Bernat al Sali, / Porto le noum de Goudeli… ».
Aprèp sa mòrt, lo remembre del poèta mondin se mantendrà dins lo pòble a travèrs un personatge de contes facecioses, sense cap de ligam amb sa realitat istorica, « Godolin » o « Bodolin ».

A TOTS

Siam quitis damb les que donan del nas a la lenga mondina, tant per non se poder pas emprigondir dedins la coneissença de sa grácia, coma per nos far creire qu’eles an trobat la fava a la còca de la sufisença. Acampèm le mesprètz damb lo mesprètz, e de totas lors paraulas ufladas e trufandièras fasam autant de mòbles de bodofla : ren. Vèrament òc, coma se la ròsa muscadèla rèsta de nos fiuletar le nas e les uèlhs encara que lo tabar a cabussets rebonda le fisson dins sas estatjas [extasis] amorosas. Noirigat de Tolosa, me plai de mantenir son lengatge bèl, e capable de desrambulhar tota sòrta de concepcions ; e per aquò digne de se carrar dambe un plumachon de prètz e d’estima. Aqueste repròchi li podèm mandar, que devèrs qualque mot se tanh e s’encadena damb le latin : amor, cèl, tèrra, mar, tanbens au fa le blos francés, l’italièn e l’espanhòl, que dignament se vantan de tocar le pus naut escalon de la perfeccion. Tal parentatge ven de l’estudi o de la frequentacion de l’un pòble damb l’autre. Garatz ací de mots del païs que viven de lors rendas : gòf, pèc, lec, crauc, ranc, brusc, ganguièr, peròt, ranguilh, ròire, chichiu, folsinar, rampòina, requincar, chambotar, chapotar, carrincar, miracocar, ajoatar, chotum-botum, espalabissar, a tustas e bustas, a malas endeveras, part milanta d’autres que dejà se son enginats dins nòstre petit passatemps. Per fèt de lor antiquitat : quand del mandament de Dieu las lengas se trobèguen a la sepultura de la temeritat del gigant Nembròd, qui dirà que la nòstra non forèssa pas de l’asempre ? Segon l’opinion comuna, Tòlus, petit nebot de Noè, fondèc Tolosa ; l’aparença ditz doncas per nos que ben portava qualque lengatge particulièr, d’aqueles qu’avián servit a la confusion del bastiment dont las giroetas divián fregar le cèl e despitar le majenc de tot autre delutge [deluvi]. Açò siá dit de fregada contra les trufandièrs, en favor de la lenga mondina, tolosana, tolosenca, que nos a fornit de sas floretas per far le ramelet que cèrca qui, per destric, e fòra d’afars, le vòlga véser de bon uèlh.